* Ông cha … phát thơ

Tuy xứ tôi nghèo và họ đạo tôi nghèo nhưng hầu hết ai cũng có một mái nhà, mà nhà thì phải có một số nhà, một địa chỉ, một tên đường. Lúc đó, đường sá cũng có tên như sau này. Tôi còn nhớ lại được con đường chạy ngang trước nhà thờ là đường Thành Thái, bên hông trái của nhà thờ là đường Mgr Nguyễn Bá Tòng, bên hông phải là đường Giáo Định, phía sau nhà thờ là đường Dr Phạm Hữu Chí, còn con đường đi ngang nhà tôi!… Do đó nếu hỏi “nhà anh” số mấy đường gì thì không mấy người nói được địa chỉ nhà mình, nên những người đi làm việc xa quê, gởi thơ về thăm nhà thì cứ ghi ngoài bao thơ: Kính gởi Cha Sở, bên dưới ghi to tướng hai chữ Bà Rịa, thì thế nào thơ cũng tới tay cha. Xong bên dưới ghi thêm: Nhờ cha trao dùm thơ này lại cho ba con (hay má con) là ông, bà … thì thơ sẽ đến tay người thân. Còn gì tiện lợi cho bằng!

Cha có một chiếc xe “Mobilette”. Mỗi lần đi đâu “xa”, cha phải nách xe từ trên nhà cha, xuống khoảng 7 bậc thềm! Nếu không phải đi kẻ liệt mà để làm công tác … phát thơ, cha treo ở “cổ” xe một cái bị nhỏ, đựng đầy thơ trong đó. Đi tới nhà ai, cha khỏi cần kêu. Nghe tiếng “xành xạch” của máy xe, bà con chạy ra để chào cha. Cha ngoắc, bà con chạy ra nhận thơ. Đôi lúc, cha chạy xe vô luôn trong sân nhà là để vào nhà hỏi thăm, thăm viếng. Thơ nào cha không tìm trao được, cha rao trong nhà thờ. Vậy mà hay hơn, thơ về tới “nhà giây thép” rồi, nhiều khi cả một hai tuần sau thơ mới tới nhà người ta…

* Ông cha thiệt thà

Làm linh mục mà không thiệt thà sao được, nhưng cái điều muốn nói ở đây là ông cha đã quá thiệt thà, đến độ người ta phải ngạc nhiên. Cha là một du khách đến Hoa Kỳ. Cha đến một giáo xứ để thăm người em bà con xa, xa cầm bằng con đường cha đã đi từ Việt Nam qua đến cái xứ này, nhưng quả tình là cha có bà con. Cha đến cử hành thánh lễ, cùng đồng tế với cha chánh xứ. Thấy cha ăn mặc xềnh xoàng, mặt cha lúc nào cũng có vẻ nhìn ngơ ngác, một bà đã đến chào cha. Bà “gởi” cho cha 500 đô la, trong một bao thơ. Cha mở ra xem. Cha hỏi bà:
     - Bà đưa cho tôi nhiều vậy?
Bà đáp:
      - Dạ con dâng cho cha để cha về sữa nhà thờ!
Cha làm bà và nhiều người khác ngạc nhiên:
     - Không! Nhà thờ tôi còn tốt lắm, không cần phải sữa chửa. Nếu bà cho tôi để sữa nhà thờ thì tôi không dám nhận. Nếu như bà có ý muốn xin lễ thì số tiền này nhiều quá..
Bà cười, lấy lại bao thơ, để lại một tờ không to lắm, không nhỏ lắm. Cha nhận và cám ơn bà…

* Con có cha

Thật là cảm động! Trong đời tôi đã có nhiều lần đưa đón cha đi cha đến, nhưng chưa có lần nào như lần này. Sau khi được cha sở báo cho biết là họ đạo có cha phó mới, hôm đó là một ngày thứ năm, một ngày thường trong tuần nhưng nhà thờ đông nghẹt. Tất cả ba chuông lớn nhỏ của nhà thờ đều đổ vang: một ngày trọng đại. Nhà thờ đã chật ních người, chỉ có “qưới chức” và đại diện các hội đoàn còn ở bên ngoài nhà thờ để rước cha phó “mới” từ nhà cha, đi vòng nhà thờ, rồi đi vào nhà thờ bằng cổng chánh. Ban hát cất tiếng:
     Con Vua Cả (à).. bước đi (ì).. rất đẹp..
     Thánh lễ bắt đầu, cha sở và cha phó mới đồng tế. Đức Cha dự lễ. Đến phần giảng, cha sở cám ơn Đức Cha, giới thiệu cha phó. Cha phó phát biểu, rồi Đức Cha ngõ lời. Đức Cha nói, người ta ngồi nghe nhưng tâm hồn vẫn còn thờ thẩn với lời phát biểu của cha phó mới mà tôi vẫn còn nghe văng vẳng bên tai:
     - Kính thưa Đức Cha! Con vô cùng cám ơn Đức Cha đã làm lễ phong chức cho con, và hôm nay Đức Cha còn đưa con đi đến nhiệm sở… Con cám ơn cha sở…
     - Kính thưa Quí ông bà, con không có cha vì cha con đã mất khi con mới lên ba, nhưng nay về đây, ở họ đạo này, con có cha sở, con coi cha sở như là cha của con, xin cha hãy nhận con như là con của cha..
     - Kính thưa Quí ông bà, con cũng không còn mẹ vì mẹ cũng đã mất sáu tháng trước ngày con chịu chức. Quí bà ở vào tuổi của mẹ con, con sẽ coi như là mẹ của con. Quí ông, con sẽ coi như là chú, bác của con. Mấy người trẻ, con sẽ coi như là anh hay em của con…

Vậy là cha còn có đủ hết: sống xa quê, xa gia đình nhưng cha có đủ cả cha mẹ anh em tại cái xứ xa lạ mà cha mới tới.

* Một đời hiến dâng

Khi cha còn ở họ tôi, tôi còn nhỏ quá. Rồi khi cha đổi đi, tôi cũng còn quá nhỏ để biết sao là “đổi đi”, và cha đã đổi đi đâu? Hiểu biết một chút, nói về cha, tôi nhớ đến tên cha có ghi trên giấy chứng nhận rửa tội của tôi, không phải của mỗi một mình tôi mà của toàn bộ bốn anh em tôi. Nếu có ai hỏi tôi về cha, tôi sẽ trả lời ngay: đó là cha sở cựu của họ đạo tôi. Tôi sẽ làm lanh mà dẩn giải cho người hỏi tôi rằng
     - cha là một “thầy đờn”, bây giờ gọi là nhạc sĩ;
     - cha là tác giả của hai cuốn sách nhạc Ca Ngợi Trái Tim Chúa Giêsu và Ca Ngợi Trái Tim Đức Bà;
     - cha là tác giả của bài hát “Kính Nguyện Chúa Thánh Thần” danh tiếng một thời;

Cho đến năm đó, sau khi “tìm được tung tích” của người cha già, tôi theo má tôi vào Chủng Viện Sài Gòn để thăm cha, cha đang nghỉ hưu ở đó. Cứ hễ chiều chiều, cha hay lê từng bước, từng bước chậm đến bên cửa sổ ở bệnh xá của Đại Chủng viện. Cha đứng đó, hai tay tựa lên bục cửa sổ, mặt hơi ngước lên, nhìn ra trời. Thỉnh thoảng cha quay mặt vòng theo mấy con chim đang bay ngoài trời. Cha đứng ngắm đàn chim chiều bay chặng cuối của đoạn đường đi về tổ…

Một lần đến thăm cha, nghe tiếng gõ lốc cốc của mấy xe hủ tiếu mì ở đường Luro trước Chủng Viện, cha hỏi:
     - Con có tiền không con?
     - Dạ có! Cha cần chi cha?
Cha cười rồi chậm rãi nói:
     - Con xuống nhà bếp, mượn cái “ga mên” rồi ra đằng trước mua mì vô cha con mình ăn!
Má con tôi làm theo lời. Cha ăn ngon lành, và đó là lần cuối…

Cha sở thông báo trong nhà thờ: sau mấy ngày nằm im trên giường, bên cạnh có các thầy Đại Chủng Viện canh, sau một cái hắt hơi nhẹ, cha đã ra đi. Họ đạo đã cầu lễ cho cha sở cựu ba ngày. Phương tiện khó khăn nhưng rồi sau đó, có địp đi Sài Gòn, má tôi quyết định đi cho được lên “đất thánh các cha” ở Chí Hòa để “gặp, thăm” cha một lần. Vào đất thánh, hai má con tôi chia nhau, mỗi người đi tìm ở một dãy, và rồi đã gặp được mộ phần của cha, ở dãy bên phải, hơi sâu bên trong, với tấm mộ bia có đề:

* Xin chỉ hư phần xác